اكران آنلاین و همچنین وضعیت تولیدات سینمایی در عصر كرونا موضوعاتی بودند كه در برنامه «نمای نقره‌ای» مورد بررسی قرار گرفتند.
به گزارش روابط عمومی رادیو نمایش، دومین قسمت از برنامه «نمای نقره‌ای» با اجرای محمدرضا مقدسیان شامگاه جمعه 16 آبان از شبكه رادیو نمایش پخش شد.
پرونده نخست این برنامه به موضوع «اكران برخط در دوران شیوع كرونا» اختصاص داشت كه با حضور محمدرضا لطفی، كارگردان و احسان هوشیارگر، فعال رسانه برگزار شد.
آسیب شناسی اكران آنلاین در دوران كرونا
در ابتدای این نشست محمدرضا لطفی گفت: من طرفدار اكران برخط هستم، اكران برخط قرار است در كنار اكران حضوری و نمایش فیلم‌ها در سالن سینما حضور داشته باشد، سینما به هیچ وجه تعطیل شدنی نیست.
او ادامه داد: ما دو نگاه داریم، یك نگاه كوتاه مدت به دوران كرونا و دوم نگاه بلند مدت به پس از كرونا، ما باید با ویروس كرونا زندگی خود را وفق دهیم. امروز مردم تمایل چندانی به سینما رفتن ندارند، ما در چنین شرایطی دو راه پیشرو داریم، یا سینما را تعطیل كنیم یا راهكاری برای آن پیدا كنیم كه اكران آنلاین و برخط است.
وی افزود: ما نمی‌توانیم جلوی تكنولوژی، پیشرفت و تغییر را بگیریم، اكران آنلاین در همه نقاط دنیا بسیار مورد توجه است. ما الان سالن سینما در اختیار نداریم و اگر اكران آنلاین را به شكل درست اجرا می‌كردیم امروز چرخه اكران از حركت باز نمی‌ایستاد و دو میلیون مخاطب گذشته سینما را از دست نمی‌دادیم. ضمن اینكه وقتی دوران كرونا تمام می‌شد و سالن‌های سینما باز می‌شدند، یك اتفاق بزرگ و درخشان برایمان رخ می‌داد و آن هم حضور یك پلتفرم قابل و خوب برای اكران آنلاین فیلم‌ها بود تا از حجم فیلم‌های در صف نمایش در سینما هم كاسته شود.
لطفی درباره جنبه صنعت سینما توضیح داد: ما وقتی راجع به سینما صحبت می‌كنیم، سینما یك ماهیتی دارد كه دارای دو سر ریشه و صنعت است. فیلم پس از گذر از پروسه تولید وارد مقوله صنعتی می‌شود و با این تعریف وقتی بستر جدیدی برای عرضه فراهم می‌شود باید برای آن تبلیغات گسترده و درست صورت بگیرد تا مخاطب با آن آشنا شود. اولین و مهم‌ترین كاری كه ما باید انجام می‌دادیم و متاسفانه محقق نشد رسمیت بخشیدن به اكران آنلاین و معرفی درست آن به مخاطبان بود. ما آغاز خوبی در اكران آنلاین داشتیم كه با فیلم «خروج» هم شروع شد، حتی فیلم «طلا» هم اثری تازه و بدیع بود. اما پس از دو سه فیلمی كه به صورت آنلاین نمایش داده شدند، فیلم‌های ضعیف كه از زمانشان گذشته بود را در بستر آنلاین به نمایش گذاشتیم كه اگر سالن‌های سینما هم باز بودند فروش چندانی نمی‌كردند، این اتفاق مخاطبان سینما را زده كرد.
او در پاسخ به اینكه به عنوان كارگردان به بازگشت سرمایه فیلم خود در بستر اكران آنلاین اعتماد دارد؟ گفت: بله، ما یادمان نرود كه از یك صنعتی صحبت می‌كنیم كه در دوران غیركرونا هم 90 درصد فیلم‌ها هم قادر به بازگشت سرمایه اولیه خود نبودند. یك فیلمی كه 10 میلیارد تومان هزینه تولید آن شده است باید 30 میلیارد تومان بفروشد تا سرمایه اولیه آن بازگردد.
لطفی درباره قاچاق فیلم‌ها در بستر اینترنت بیان كرد: این دقیقا همان پاشنه آشیلی است كه اكران آنلاین را با سر به زمین زد. ما در كشوری هستیم كه از لحاظ انتظامی، امنیتی و قضایی قدرت بالایی داریم و واقعا برای من بسیار عجیب است كه نتوانیم جلوی قاچاق فیلم‌ها در چند كانال تلگرامی و شبكه‌های اجتماعی را بگیریم؟
سپس احسان هوشیارگر، فعال رسانه گفت: طبق آمار رسمی سامانه‌های اینترنتی پخش فیلم اعلام كرده‌اند، بیشترین تعداد مخاطبانی كه به تماشای فیلم‌ها نشسته‌اند، كمتر از پنج هزار نفر است. در طول هشت ماه اخیر مخاطبان سینمای ایران كجای تصمیمات اكران آنلاین فیلم‌ها بوده است؟ در سال 97 و 98 فیلم‌های سینمایی روی پرده قاچاق شدند و با تمهیداتی این بحران برطرف شد و دیگر شاهد قاچاق فیلم در حال اكران نبودیم. سه ماه پیش فیلم «خرس» كه توقیف بود و مالكیت آن به بنیاد سینمایی فارابی واگذار شده بود، با حساب كاربری تقلبی در اینترنت قاچاق شد. در چنین شرایطی ما چه راهكاری برای حفظ امنیت فیلم در بستر اینترنت داریم؟
وی ادامه داد: به نظرم اگر سینماها باز بود، فیلمی كه در اكران آنلاین چهار هزار مخاطب داشت قطعا می‌توانست در صورت باز بودن سالن‌های سینما این میزان و حتی بیشتر هم تماشاگر داشته باشد، پس به نظرم وقتی امكان حفظ امنیت فیلم‌ها در فضای اكران آنلاین وجود ندارد چرا باید نمایش اینترنتی آن‌ها را داشته باشیم؟
سپس محمدرضا لطفی گفت: بزرگ ترین مشكل ما این است كه انگیزه و همتی برای صیانت از فیلم‌ها نیست، اما من آمار پنج هزار مخاطب اكران آنلاین فیلم‌ها را جایی نشنیده‌ام و آماری كه دیدم بسیار بیشتر از این تعداد بود. به عنوان مثال یك فیلمی مانند «زن‌ها فرشته‌اند 2» در شرایطی كه فیلم بكر و تازه است، رقیب سرسختی ندارد، در اكثر سالن‌ها به نمایش در می‌آید و تبلیغات گسترده‌ای هم دارد اما 600 میلیون تومان می‌فروشد. همین فیلم در اكران آنلاین یك میلیارد و 500 میلیون تومان فروخت. همین اتفاق برای فیلم «بی‌حسی موضعی» هم رخ داد. حال اگر ما از این سیستم صیانت درستی می‌كردیم و فیلم‌های بدیعی را نمایش می‌دادیم قطعا می‌توانستیم بهره كافی و خوبی از آن ببریم اما متاسفانه این فرصت خوب را با سیاست‌گذاری اشتباه سوزاندیم.
بررسی وضعیت تولیدات سینما در عصر كرونا
بخش دوم این برنامه به مقوله تولید در سینما با توجه به شیوع كرونا اختصاص داشت كه محمد صابری، روزنامه‌نگار و كارشناس رسانه درباره فرآیند تولید گفت: هالیوود با شیوع كرونا كمیته‌ای را به منظور بررسی وضعیت تولید فیلم‌ها و همچنین قوانین جدید تولید تشكیل داد. در سینمای ایران هم چنین اتفاقی رقم خورد و كمیته ساماندهی كرونا در خانه سینما تشكیل شد و دانش اقباشاوی متولی اطلاع رسانی فعالیت‌های این ستاد بود و در همان آغاز هم اطلاع رسانی بسیار دقیقی درباره پروژه‌های در دست تولید در سینما و تلویزیون هم ارائه كردند. پس از دو ماه در اردیبهشت، این كارگروه اطلاعیه‌ای منتشر كرد و از منحل شدن خود خبر داد. انحلالی كه حكایت از عدم هماهنگی بین صنوف سینمایی بر سر موضوعی چنین حیاتی داشت و رویكردی كه می‌توانست نتایج مطلوبی داشته باشد به سرانجام نرسید.
او افزود: اساسا در همه دنیا این اتفاق باید توسط اصناف مدیریت شود چون باید با روند امور آشنایی داشته باشند. در دو سه ماه اخیر همه اتفاقات در حالت تعلیق وجود دارد و چندان اتفاق مطلوبی رخ نداده است. در تمام تصمیماتی كه ستاد كرونا درباره پروسه تولید در زمان شیوع كرونا گرفت، منوط كردن وضعیت پروژه به تصمیم تهیه‌كننده بود و سپس در تابستان برخی از پروژه‌ها فعالیت خود را با توجه به پروتكل‌های بهداشتی ادامه دادند كه اتفاقات خوبی هم رخ داد.
در ادامه محسن فرهادی، معاون فرهنگی مركز سلامت محیط وزارت بهداشت گفت: طبیعت ویروس كرونا چند بحث عمومی دارد، این مسئله را در سینما، تئاتر، تولید، محیط اداری و ... باید رعایت كرد. اول عدم تجمع و حفظ فاصله فیزیكی حداقل یك و نیم تا دو متر است، دوم رعایت اصول بهداشتی و شست و شوی دستان و سوم استفاده از ماسك است. این مسئله در صنوف مختلف می‌تواند متفاوت باشد، ما در مقوله تولید محصولات سینمایی و تئاتر در آغاز شیوع پاندومی كرونا پروتكلی را با همكاری تعدادی از هنرمندان تهیه كردیم. در این پروتكل با رعایت اصول عمومی، از سرگیری پروسه تولیدات هنری با شرایطی خاص بلامانع بود. در حال حاضر اولین ناظر در زمینه تولیدات سینمایی و تلویزیونی مدیرتولید است و باید پروتكل در اختیار او قرار بگیرد تا تیم مربوطه رعایت كند. من فكر می كنم تشكل های حوزه سینما، تئاتر و ... دومین گروه برای جنبه نظارتی هستند و در نهایت نظارت عالی را ما برعهده خواهیم داشت و از هیچ كمكی برای تداوم تولید پروژه‌ها فروگذار نخواهیم كرد.
در ادامه محمدرضا مقدسیان گفت: وزارت بهداشت سازوكار را تبیین كرده است و باب مشورت و راهنمایی هم باز است، صنوف خود باید چه اقدامی كنند؟
صابری در این باره توضیح داد: پس از ابتلای چهره‌هایی چون محمدرضا گلزار، نوید محمدزاده و... به كرونا و درگذشت آقای كریم اكبری مباركه، خانم معتمدآریا به دكتر علیرضا زالی نامه‌ای نوشتند و از وضعیت نگران كننده پروژه‌های سینمایی گفتند. سپس آقای زالی هم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس صداوسیما نامه‌ای نوشت و درخواست تعطیلی دو هفته‌ای پروژه‌ها را كرد. اما نكته این است كه نگاه واحدی از سوی اصناف سینمایی برای عملكرد پروژه‌ها در دوره شیوع كرونا وجود ندارد و برخی موافق و برخی مخالف تعطیلی پروسه ساخت آثار هستند. سازمان سینمایی هم حلقه مفقوده این ماجراست كه انتظار می‌رفت در شرایط چند وقت اخیر واكنشی نشان دهند اما اینطور نبود.
بخش نقد فیلم این برنامه هم كه با حضور محمدرضا مقدسیان و امیررضا تجویدی برگزار شد، به فیلم «بی‌حسی موضعی» ساخته حسین مهكام اختصاص داشت.
