علی نصیریان با برتری دادن به استفاده از صدای خود بازیگران برای انتقال بهتر حس صحنه به تماشاگر، در عین حال تاكید مرحوم علی حاتمی بر استفاده از دوبلورها را یادآور شد. این بازیگر در این زمینه از «ناصر طهماسب» به عنوان یكی از دوبلورهایی یاد كرد كه به خوبی از عهده صداپیشگی نقش هایش در كارهایی چون «هزاردستان» و «كمال الملك» برآمده است.

علی نصیریان كه در برنامه «پرانتز باز» رادیو نمایش حاضر شده بود، در پاسخ به پرسش نغمه دانش، یكی از كارشناسان برنامه درباره نقش پررنگ گویش ها و لهجه ها در ادبیات دهه 50 و 60 و به تبع آن كاربرد آن در فیلم ها و سریال ها و فرهنگی كه وامدار آن بوده است و نقش مرحوم علی حاتمی در این مسیر، خاطرنشان كرد: علی حاتمی در كارهایش متكی بر دوبلور بود؛ البته آن زمان هنوز صدابرداری سر صحنه راه نیفتاده بود و اگر قرار بود خود بازیگر هم حرف بزد، باید می رفت به استودیوی صدا و دوباره جای خودش صحبت می كرد؛ البته مرحوم حاتمی برخلاف داریوش مهرجویی و ناصر تقوایی معتقد بود كه دوبلورها باید جای بازیگران حرف بزنند.

نصیریان در این زمینه توضیح داد: تاكید بر استفاده از صدای خود بازیگر به این دلیل است كه خود هنرپیشه حس كلام یادش است؛ البته ممكن است دوبلورها صدای شیك تری داشته باشند ولی حس بازیگر با صدای خود او قطعا بهتر منتقل می شود. برای مثال چه كسی بهتر از خود من می توانست در «هالو» یا «سربداران» حرف بزند؟ وگرنه همان اتفاقی می افتاد كه در «ناخدا خورشید» رخ داد و من نتوانستم بروم و آقایی به جای من صحبت كردند كه چندان نپسندیدم.

این بازیگر قدیمی در عین حال خاطرنشان كرد: البته دوبلورهای كارآمد هم زیاد داریم. مثل مرحوم پرویز بهرام یا ناصر طهماسب. آقای طهماسب در سریال «هزاردستان» و «كمال الملك» به جای من حرف زدند و به خوبی از عهده این كار برآمدند. ناصر طهماسب انقدر وسواس داشت كه به هنگام فیلمبرداری سر صحنه می آمد و كار ما را تماشا می كرد و توانست به خوبی نقش من را بگوید.

بازیگر نقش ابوالفتح صحاف در سریال «هزاردستان» درباره این پروژه یادآور شد: به هر حال لهجه برای این شخصیت، آن را به مراتب گیراتر و جذاب تر می كرد و از آنجا كه علی حاتمی دیالوگ ها را به شكل آذری نوشته بود، سیروس طاهباز به شهرك سینمایی آمد و با هم دیالوگ های تركی را كار كردیم. من هم سعی كردم لهجه ها را درست ادا كنم. حُسن این كار در آن بود كه هنگام دوبله، طهماسب از صدای من ایده گرفت و توانست هنرمندانه این صدا را ایجاد و اجرا كند.

نصیریان در پاسخ به پرسش مجید واشقانی، مجری «پرانتز باز» مبنی بر اینكه از بین نقش هایی كه تاكنون ایفا كرده است، كدامیك به لحاظ به كارگیری گویش و لهجه دشوارتر بوده است؟، از فیلم سینمایی «شیرسنگی» به كارگردانی مسعود جعفری جوزانی نام برد.

این بازیگر قدیمی به صحبت هایش ادامه داد: شیرسنگی لحن و لهجه بسیار سختی داشت؛ چراكه در فضای ایلاتی می گذشت و درباره قوم لر و بختیاری بود. برای همین خیلی تمرین كردیم و آقای جعفری جوزانی كمك كردند و در نهایت لهجه كار درآمد.

صحبت های مهمان «پرانتز باز»، سپس با این اظهارات علیرضا بهرامی، كارشناس برنامه همراه شد كه به هنگام ایفای یك نقش، بازیگر با تمام اعضا از جمله زبان با مخاطب حرف می زند و در این مسیر در حقیقت زبان و نوع گویش، ابزاری برای انتقال حس بازیگر به تماشاگر محسوب می شود.

او با یادآوری ایفای نقش های متفاوت در فضای سینما و تلویزیون توسط علی نصیریان كه به تبع آن به ادای لهجه های مختلف ـ از آذری در «هزاردستان» گرفته تا لری در «شیرسنگی» و ... ـ انجامیده است، به نقش این بازیگر در باورپذیری این شخصیت ها تاكید كرد و اینكه همواره در این مسیر گروهی از بازیگران را هم با خود همراه كرده و به سمت و سویی سوق داده است.

بهرامی با یادآوری اینكه برخی از این فیلم ها مبلغ یك فرهنگ و جغرافیا برای نسل های بعدی بوده اند، بار دیگر به «شیرسنگی» مسعود جعفری جوزانی اشاره كرد كه معرف فلسفه و فرهنگی است كه برای همیشه در تاریخ ایران ثبت شد.

علی نصیریان با تایید این اظهارات، درباره فرهنگی كه «شیرسنگی» مبلغ آن بوده است، توضیح داد: سابق بر این، افرادی كه سابقه درخشان و برجسته ای در ایلات داشتند و ایثار و فداكاری كرده بودند، زمانی كه فوت می كردند بر سر قبرشان یك شیرسنگی می گذاشتند تا بگویند شیرزن و شیرمردی بوده است.

او به صحبت هایش اضافه كرد: درباره فیلم «هالو» كه من بازی كردم، فردی به من گفت شما یك شخصیت ایرانی را در فیلم ثبت كردید كه الان پیدا نمی شود؛ آدمی كه انقدر صادق و راستگو باشد.

نصیریان در این زمینه همچنین به اهمیت نقش لوكشین، در نمایش و ثبت فرهنگ های پیشین اشاره كرد و گفت: برخی لوكیشین ها مثل بازار قدیمی هزاردستان یا لوكیشن سربداران خیلی جذاب است. چراكه مربوط به دوره های تاریخی است كه دوباره بازسازی و ثبت می شود. حتی همین اواخر در فیلم «خورشید» مجید مجیدی، لوكشینی داشتیم كه در پشت بام مغازه ها درست كرده بودند و من ابتدا فكر كردم این بنا قدمتی دارد اما گفتند این لوكیشن را ساخته ایم. بازسازی و درست كردن مكان هایی كه از بین رفته اند و نشان دادن آنها در فیلم ها و سریال ها خیلی جذاب است.

این بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون بار دیگر با تاكید بر اهمیت لحن، لهجه و گویش بازیگر، تصریح كرد: درست است كه اصل سینما بر تصویر استوار است اما تصویر به تنهایی شاید رسا نباشد و صدا و گفتار به انتقال حس بازیگر خیلی كمك می كند.

علی نصیریان سپس با اشاره به اهمیت آشنایی به فرهنگ های مختلف توسط بازیگران، خاطرنشان كرد: هنرپیشه باید كتاب بخواند. ما در فضای ایران كار می كنیم اما این بدان معنا نیست كه كتاب های ترجمه را نخوانیم. خواندن كتاب در شخصیت سازی بازیگر را یاری می دهد. من در دوران جوانی و نوجوانی به كتاب های هدایت و جمال زاده علاقه بسیار داشتم كه اتفاقا در قصه های آنها نقش لحن و لهجه پررنگ بود.

این بازیگر در بخشی از برنامه پرانتز باز كه جمعه، 18 تیر ماه به مردم سیستان و بلوچستان تقدیم شد، ابراز امیدواری كرد كه مردم این استان از شرایط و گرفتاری پیش آمده نجات پیدا كنند و تاكید كرد ما در اینجا خیلی نگران مردم سیستان و بلوچستان هستیم.

به گزارش ایسنا، «پرانتز باز» كه در گروه برنامه‌های مستند و تركیبی نمایشی رادیو نمایش تولید می شود، به تهیه كنندگی و سردبیری مارال دوستی، با حضور روزنامه نگاران، خبرنگاران، منتقدان و مخاطبان رادیو نمایش از موزه سینما به صورت زنده و هفتگی ساعت ٢١:٠٠ تا ٢٣:٠٠ از آنتن رادیو نمایش پخش می‌شود.

منبع ایسنا ، برنامه «پرانتز باز»